تحول آرای فلسفی یورگن هابرماس درباره ی نقش دین در حوزه ی عمومی

بعضی از صاحب نظران یورگن هابرماس را برجسته ترینفیلسوف زنده و نظریه پرداز اجتماعی به شمار می آورند. در عین حال دیدگاه های او درمورد نقش دین در حوزه ی عمومی تا حدودی مورد غفلت قرار گرفته است. در این مقاله،ضمن شرح و توضیح مبانی دیدگاه های فلسفی اولیه و بعدی هابرماس درباره ی دین، تحول نگرشاو به دین همچون یکی از منابع مشکلات درونی مدرنیته و سپس تلقی او از دین همچون منبع اصلی شوق و انگیزه برای پی ریختنزیست جهان فرهنگی ـ اجتماعی مطلوب بررسی شده است. نادیده گرفته شدن مطالعات متأخرهابرماس درباره ی نقش و جایگاه دین در دنیای معاصر مایه ی تأسف است، چراکه پروژه یمتأخر هابرماس فی الواقع کوششی است خلاق و مهم برای گذار به فرا سوی فرض هایسکولار که وجه بارز بسیاری از مطالعات مدرن در مورد دین است. هدف اصلی این مقالهبررسی انتقادی تفکر فلسفی هابرماس و تحول آرای او درباره ی نقش دین در عرضه یعمومی است و روش های به کار رفته در این پژوهش، تحلیل محتوا و مطالعه تطبیقی افکارهابرماس با تکیه بر رویکرد انتقادی است.